Beyin Damar Tıkanması (İskemik İnme) Tedavisi
Beyin damar tıkanması, beyne kan taşıyan damarlardan birinin pıhtı veya daralma nedeniyle tıkanması sonucu oluşan ve acil müdahale gerektiren tıbbi bir durumdur. Tedavi süreci, hastanın durumuna, tıkanıklığın yerine ve süresine bağlı olarak değişiklik gösterir. Genellikle aşağıdaki adımlar izlenir:
1. Acil Müdahale ve Değerlendirme
- Hastaneye ulaşan hastada ilk olarak fiziksel ve nörolojik muayene yapılır.
- Bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılarak inmenin tipi (kanama veya tıkanıklık) ve tıkanıklığın yeri belirlenir.
- Kan testleri ile pıhtılaşma durumu ve genel sağlık parametreleri değerlendirilir.
2. İlaç Tedavisi (Trombolitik Tedavi)
- İnme belirtileri başladıktan sonraki 4,5 saat içinde hastaneye ulaşan uygun hastalara "doku plazminojen aktivatörü" (tPA) adı verilen pıhtı çözücü ilaç damar yoluyla verilir.
- Bu ilaç, tıkanıklığa neden olan pıhtıyı eriterek kan akışının yeniden sağlanmasına yardımcı olur.
3. Mekanik Trombektomi
- İlaç tedavisine yanıt alınamayan veya ilacın kullanılamayacağı durumlarda (örneğin, büyük damar tıkanıklıklarında) mekanik trombektomi işlemi uygulanır.
- Bu işlemde, kasıktan bir atardamara yerleştirilen kateter yardımıyla tıkalı damara ulaşılır ve özel cihazlarla pıhtı çıkarılır.
- Mekanik trombektomi, inme başlangıcından sonraki 6-24 saat içinde uygulanabilir; ancak süre hastanın durumuna göre değişir.
4. Destekleyici Tedaviler
- Hastanın genel durumunu stabilize etmek için kan basıncı, kan şekeri ve oksijen seviyeleri kontrol altında tutulur.
- Beyin ödemini azaltmak için ilaçlar kullanılabilir.
- Nöbet önleyici tedaviler gerekirse uygulanır.
5. Sekonder Koruma ve Rehabilitasyon
- Tekrar riskini azaltmak için aspirin, klopidogrel gibi antiplatelet ilaçlar veya warfarin gibi antikoagülan ilaçlar reçete edilir.
- Yaşam tarzı değişiklikleri (sigara bırakma, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz) önerilir.
- Fizik tedavi, konuşma terapisi ve mesleki terapi gibi rehabilitasyon programları ile hastanın fonksiyonel kayıpları giderilmeye çalışılır.
6. Cerrahi Müdahaleler
- Nadiren, damar daralmasına neden olan plakları temizlemek için karotis endarterektomi gibi cerrahi işlemler gerekebilir.
Önemli Uyarılar:
- Beyin damar tıkanıklığı belirtileri (ani güçsüzlik, konuşma bozukluğu, yüz kayması vb.) fark edildiğinde derhal 112 acil servis aranmalıdır.
- Erken müdahale, beyin hasarını en aza indirmek ve iyileşme şansını artırmak için hayati öneme sahiptir.
|