Aort damar yırtılması nedir ve belirtileri nelerdir?

Aort damar yırtılması, vücudun en büyük atardamarı olan aortun duvarında meydana gelen bir yırtılma veya ayrışmadır. Aort, kalpten çıkan ve vücuda oksijenlenmiş kanı taşıyan ana damardır. Aortun duvarı üç katmandan oluşur: iç katman (intima), orta katman (media) ve dış katman (adventisya). Aort damar yırtılması genellikle iç katmanda bir yırtık oluşmasıyla başlar; bu yırtık, kanın orta ve dış katmanlar arasına sızmasına ve damar duvarının ayrışmasına neden olur. Bu durum, kan akışını engelleyebilir veya aortun tamamen yırtılmasına yol açarak hayatı tehdit eden iç kanamalara neden olabilir. Aort damar yırtılması acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir durumdur ve genellikle iki tipte sınıflandırılır:

• Tip A: Yırtık, aortun kalpten çıkan kısmında (yükselen aort) meydana gelir ve acil cerrahi müdahale gerektirir.
• Tip B: Yırtık, aortun göğüs veya karın bölgesindeki kısmında (inen aort) oluşur ve genellikle ilaç tedavisi veya gerekirse cerrahi ile yönetilir.

Aort damar yırtılmasının belirtileri ani başlangıçlı ve şiddetli olma eğilimindedir. Belirtiler, yırtığın konumuna ve ciddiyetine bağlı olarak değişebilir, ancak yaygın olarak görülen semptomlar şunlardır:

• Şiddetli ve ani göğüs ağrısı: Genellikle "yırtılma" veya "kopma" hissi olarak tanımlanır; ağrı sırt, boyun veya karın bölgesine yayılabilir.
• Sırt ağrısı: Özellikle kürek kemikleri arasında veya bel bölgesinde keskin bir ağrı hissedilebilir.
• Nefes darlığı: Solunum güçlüğü ve hızlı nefes alıp verme görülebilir.
• Bayılma veya baş dönmesi: Kan basıncındaki ani düşüş nedeniyle bilinç kaybı yaşanabilir.
• Terleme ve soğuk, nemli cilt: Şok belirtileri olarak ortaya çıkabilir.
• Kol veya bacaklarda güçsüzlük veya uyuşma: Yırtılmanın kan akışını engellemesi sonucu oluşabilir.
• Kan basıncında farklılık: Kollardan alınan tansiyon ölçümlerinde belirgin farklılıklar görülebilir.
• Çarpıntı veya düzensiz kalp atışı: Kalbin etkilenmesi nedeniyle ortaya çıkabilir.
• Bulantı veya kusma: Özellikle karın bölgesindeki yırtılmalarda yaygındır.

Bu belirtilerden herhangi biri ortaya çıkarsa, derhal acil tıbbi yardım alınmalıdır çünkü aort damar yırtılması hızla kötüleşebilen ve ölümcül olabilen bir durumdur.